با گسترش فناوری بلاکچین و انتشار انواع رمزارزها مبتنی بر این فناوری، ظرفیت‌های جدیدی جهت پرداخت های بین المللی به وجود آمده است.
لزوم بهره‌برداری از ظرفیت‌های جدید در حوزه پرداخت‌های بین‌المللی
دکتر محمد صمدی راد، مدیرعامل شرکت ققنوس
پرداخت های بین المللی در صنعت پرداخت، جایگاه ویژه‌ای دارد و بخشی جدی از درآمدهای بانک‌های تجاری و فین‌تک‌ها از این حوزه را در بر می‌گیرد. البته در ایران به واسطه تحریم‌های ظالمانه و عدم حضور شرکت‌های فعال بین‌المللی در کشور، نه تجربه ملموسی از این پدیده وجود دارد و نه شناخت صحیحی از این ابزارها حاصل شده است. در دسترس‌ترین ابزار در این حوزه، پرداخت کارتی مبتنی بر اسکیماهای بین‌المللی (مثل ویزا و مسترکارت) است و دارنده کارت با ارز پایه مشخص می‌تواند در هر ترمینال پذیرنده این اسکیماها با هر واحد پولی پرداخت نماید.
این تجربه کاربری ساده، نیازمند یک مجموعه فرآیند منسجم و خوش تعریف است که در لحظه پرداخت، ضمن تعیین نرخ برابری ارز پایه کارت با ارز پذیرنده و تعیین مبلغ قابل برداشت از کارت، عملیات تبدیل ارز، برداشت از کارت و تسویه پذیرنده به صورت خودکار انجام پذیرد. شبکه سوییفت به عنوان شبکه انتقال پیام مالی به عنوان بستر مبادله پیام بین بانک‌های کارگزاری نیز یکی از مرسومترین روش‌های پرداخت های بین المللی است که عمدتاَ در پرداخت‌های تجاری و تعهدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در سوی دیگر روش‌های پرداخت بین‌المللی خرد وجود دارد که عمدتاَ توسط کارگران یا دانشجویان خارجی جهت مبادله وجه با خانواده‌هایشان مورد استفاده قرار می‌گیرد و از آنها با نام «رمیتنس» یاد می‌شود. این عملیات انتقال می‌تواند مبتنی بر وجه نقد و خارج از شبکه بانکی نیز انجام گردد که از جمله این شبکه‌ها می‌توان به وسترن یونیون، رایو و ترانسفروایز اشاره کرد.
با گسترش فناوری بلاکچین و انتشار انواع رمزارزها مبتنی بر این فناوری، ظرفیت‌های جدیدی جهت پرداخت های بین المللی به وجود آمده که اهم آنها عبارتند از :
- توکن‌های پایدار نظیر USDT,USDC, DAI که خود به عنوان یک ابزار P2P سهم عمده‌ای را در پرداخت های بین المللی به خود اختصاص دادهاند.
- ارزهای دیجیتال بانک مرکزی یا CBDC که شکل دیجیتالی ارز محلی هر کشوری می‌تواند باشد، به عنوان یک ابزار P2P به صورت مستقیم در حوزه پرداخت‌های بین‌الملل مورد استفاده قرار می‌گیرد و انتظار این است که بازارهای متشکل بین CBDC ها هم در آینده نزدیک شکل بگیرد و رقیبی برای بازارهای پولی بین‌المللی نظیر رویترز باشد.
- ایجاد شبکه‌های پرداخت بین‌المللی مبتنی بر بلاکچین از دیگر راهکارهای ارایه شده است. نظیر شبکه‌های بلاکچینی ریپل و استلار که این زیرساخت‌ها با هدف اتصال موسسات مالی و اعتباری به یکدیگر و تسویه مبتنی بر دارایی‌های دیجیتالی تاسیس شده‌اند.
- درگاه‌های پرداخت رمزارزی، از دیگر ظرفیت‌هایی است که در این حوزه ایجاد شده و کاربر در لحظه نسبت به پرداخت یک رمزارز مورد پذیرش پذیرنده اقدام نموده و در پس ماجرا، رمزارز بلافاصله به ارز محلی پذیرنده تبدیل شده و مطابق با قوانین محلی پول به حساب پذیرنده واریز می‌شود. این ابزار مشابه روال‌های مالی پرداخت کارتی بین‌المللی طراحی شده‌اند.
- راه‌حل‌های تسویه مبتنی بر اسناد تجاری دیجیتال (برات، قبض انبار و سفته) و خارج از بانک، مبتنی بر فناوری بلاکچین از دیگر تدبیرهای خلاقانه در این حوزه است که در حوزه پرداخت‌های تجاری بین‌المللی، می‌توان آینده روشنی برای آن متصور بود.
به جهت بهره‌گیری از ظرفیت‌های فوق در شرایط حساس کشور، پیشنهاد می‌شود تا اقدامات زیر در دستور کار دولتمردان قرار گیرد:
- پذیرش لیستی از رمزارزهای منتخب به عنوان ارز و پذیرش آنها در مبادلات تجاری (واردات و صادرات مبتنی بر رمزارز)
- راه‌اندازی درگاه پرداخت رمزارزی (تسویه ریالی با پذیرنده) به جهت تأمین ابزار پرداخت خرد برای گردشگران خارجی و امکان فروش اینترنتی به خارج از کشور
- انتشار رمزریال در شبکه‌های پرمخاطب بلاکچینی از طریق عاملین مورد اعتماد و بهره‌گیری از رمزریال در پرداخت های بین المللی به صورت مستقیم
- تجهیز و اتصال سامانه جامع تجارت به ابزارهای اسناد تجاری دیجیتال و به‌کارگیری اسناد تجاری دیجیتال به عنوان ابزار تسویه به جای پول‌های رایج بین‌المللی
امیدوارم با درک فرصت‌های بی‌شمار فناوری بلاکچین، ضمن مدیریت مخاطرات آن، شرایط استفاده از آن برای شهروندان ایرانی به صورت موثر فراهم شود.
برای مطالعه نسخه کامل نشریه ققنوس بر روی لینک زیر کلیک کنید.
