پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند امکان تعبیه مدل‌های همکاری بین سازمانی را فراهم می‌کند که از طریق بلاکچین‌های خصوصی و فدرال اجرا می‌شوند.
معماری سازمانی به چه معناست؟ آیا فناوری بلاکچین نوید فرصت‌های جدیدی را برای شرکت‌ها و شبکه‌های سازمانی به ارمغان آورده است؟ بلاکچین در حقیقت مکانیزم جدیدی را پیشنهاد می‌کند که از فناوری‌های چندوجهی ازجمله دفتر کل توزیع‌شده (DLT)، هش کردن ، شبکه‌های توزیع‌شده، تکنیک‌های رمزگذاری نامتقارن، امضای دیجیتال و برنامه‌نویسی به‌طور همزمان استفاده می‌کند. اما این مکانیزم چگونه به ایجاد تحول در ساختارهای سازمانی و بهره‌وری بیشتر آن‌ها کمک می‌کند؟ در این مقاله به نقش بلاکچین در تحول معماری سازمانی می‌پردازیم.
فناوری بلاکچین و مفهوم پلتفرم
اولین نسل از بلاکچین‌ها یعنی بلاکچین‌های عمومی (بدون مجوز) از گره‌های توزیع‌شده تشکیل شده‌اند که در یک مدل همتا به همتا (مانند بیت‌کوین، اتریوم) با هم کار می‌کنند. در این شبکه‌ها هر فرد می‌تواند در هر زمانی به اکوسیستم بلاکچین عمومی بپیوندد و از دسترسی کامل به شبکه برخوردار شود. این مدل ایجاد یک مرجع مرکزی مورد نیاز برای تأیید معامله را رد می‌کند.
اما معرفی قراردادهای هوشمند نسل دوم سیستم‌های بلاکچین (Blockchain 2.0) را آغاز کرد و این قراردادها به‌عنوان برنامه‌های نیمه خودمختار در حال اجرا بر روی بلاکچین ارائه شدند. قراردادهای هوشمند قوانین/کدهای قابل‌برنامه‌ریزی هستند که به تراکنش‌ها اجازه می‌دهند از اجرای برنامه‌های تعریف‌شده توسط کاربر منتج شوند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند اجماع توافق شده در قوانین تجارت شبکه و قراردادهای تجاری را پوشش داده و برای ایجاد اعتماد در شبکه استفاده می‌شوند.
پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند امکان تعبیه مدل‌های همکاری بین سازمانی را فراهم کرد که از طریق بلاکچین‌های خصوصی (مجاز) و فدرال (هیبرید/کنسرسیوم) اجرا شدند. در زنجیره بلاک خصوصی، دسترسی محدود می‌شود و دسترسی خواندن و نوشتن بر اساس نقش‌های گره‌ها یا سایر محدودیت‌های تعریف‌شده توسط پروتکل کنترل می‌شود. بلاکچین فدرال بر اساس نیاز کنسرسیوم تعدیل می‌شود و دسترسی را می‌توان محدود کرد. انعطاف‌پذیری پیشنهادشده توسط بلاکچین‌های فدرال، محیط بهینه را برای ایجاد مدل‌های همکاری بین سازمانی ایجاد و نیازهای واقعی کسب‌وکار را برطرف می‌کند.
معماری سازمانی پلتفرم بلاکچین
در این بخش به معماری سازمانی پلتفرم بلاکچین می‌پردازیم. بر اساس تحقیقات انجام‌شده، الزامات زیر باید برای پیاده‌سازی سازمانی شبکه بلاکچین در نظر گرفته شود:
شرکت‌کنندگان باید قابل‌شناسایی باشند
استفاده سازمانی از پلتفرم بلاکچین مستلزم آن است که شرکت‌کنندگان کاملاً قابل‌شناسایی باشند تا تراکنش بدون مجوز شخص ثالث قابل‌اعتماد بماند.
شبکه‌ها باید مجوز داشته باشند
شبکه برای همه باز نیست و محدود به شرکت‌کنندگان شناسایی‌شده‌ای است که از آن‌ها دعوت شده تا بخشی از آن باشند. مکانیسم مجوز باید به‌راحتی قابل اجرا باشد.
عملکرد بالای تراکنش
یکی از نقاط ضعف شبکه‌های عمومی زمان پردازش و اجرای تراکنش است که ممکن است تا ۱۰ دقیقه طول بکشد. برای اجرای زمان اجرای تراکنش قابل قبول باید شرطی وجود داشته باشد.
سرعت در تأیید تراکنش
هر تراکنش باید در اسرع وقت در شبکه بلاکچین تأیید شود. تأخیر یا تأخیر بسیار زیاد منجر به بازده پایین شبکه و از دست دادن اعتماد توسط شرکت‌کنندگان می‌شود.
حریم خصوصی و محرمانگی تراکنش‌ها و داده‌ها
شبکه‌های سازمانی داده‌های خود را در سراسر جهان به اشتراک نمی‌گذارند، آن‌ها باید داده‌های خود را در داخل و خارج از شبکه خصوصی و محرمانه نگه دارند.
آشنایی با لایه‌های معماری بلاکچین سازمانی
معماری سازمانی پلتفرم بلاکچین نیازمندی‌های تجاری را برای رسیدگی به محدودیت‌ها و محدودیت‌های شبکه عمومی بلاکچین برآورده می‌کند.برای استفاده تجاری از سیستم‌های بلاکچین که اغلب به اجرای فرآیندهای تجاری مشترک نیاز دارند، باید جنبه‌های مختلفی که بر معماری تأثیر می‌گذارند در نظر گرفته شود.
معماری سیستم Blockchain 2.0 از پنج لایه تشکیل شده است. هر لایه نقش متفاوتی را ایفا می‌کند و مسئول اجرای یک عملکرد خاص است که بلاکچین ۲.۰ را به‌عنوان یک کل تعیین می‌کند. لایه‌های کاربرد، اجرا، معنایی، انتشار و اجماع برای ساختن یک پلتفرم بلاکچین حیاتی هستند.
لایه برنامه مسئولیت ارتباط با کاربران نهایی را بر عهده دارد، عملکردهای تجاری خاص و خدمات فناوری اطلاعات را به آن‌ها ارائه می‌دهد و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا معاملات را مطابق با قوانین تجاری تعریف‌شده پردازش کنند. با توجه به مدل پردازش همتا به همتا، چارچوب‌های توسعه/برنامه‌نویسی پیشنهادی آن‌هایی هستند که امکان ایجاد برنامه‌های میزبانی‌شده روی سرورهای وب را فراهم می‌کنند، یعنی جایی که ویژگی‌های جدید در سطح سرور توسعه می‌یابند و ارتباط با کاربران از طریق API مدیریت می‌شود. علاوه بر این، برنامه‌ها باید از یک مدیریت هویت مناسب و یک مدیریت گردش کار پشتیبانی کنند.
لایه اجرا مسئول اجرای دستوراتی است که توسط لایه برنامه فراخوانی می‌شوند. مجموعه دستورالعمل‌های مشابهی باید توسط هر گره به‌طور مستقل برای ادعای تراکنش جدید از طریق دستورالعمل‌ها، اسکریپت‌های واحد، الگوریتم‌ها یا برنامه‌هایی مانند قراردادهای هوشمند اجرا شود. اجرای قطعی یک دستورالعمل خاص بر روی همان مجموعه داده ورودی و تحت شرایط یکسان، همیشه مجموعه داده خروجی یکسانی را برای همه گره‌ها ارائه می‌دهد. این ویژگی‌های فناوری بلاکچین، ثبات، تغییرناپذیری و اعتماد داده‌ها را در دفتر کل توزیع‌شده تضمین می‌کند.
لایه معنایی ساختار منطقی سیستم بلاکچین را تعریف می‌کند. هر تراکنش، درست یا نادرست، در لایه اجرا پردازش می‌شود. لایه معنایی مسئول اعتبارسنجی و در نتیجه تأیید یا رد تراکنش در سیستم است. لایه معنایی تعریف قوانین اعتبارسنجی تراکنش، مدل‌های داده و ساختار داده را تشکیل می‌دهد. به‌طور کلی، ساختار بلاکچین یک لیست مهر زمانی از بلوک‌ها است که در آن بلوک‌ها از طریق یک تابع هش به هم متصل می‌شوند. این بدان معنی است که داده‌ها نشانگرهای هش هستند که تراکنش‌های یک بلوک معین را رمزگذاری می‌کنند. هر بلوک تابع هش خود را ذخیره می‌کند و تابع هش قبلی خود را تا بلوک عمومی به خاطر می‌آورد .در لایه معنایی، توسعه‌دهندگان سیستم قراردادهای هوشمند را پیاده‌سازی می‌کنند که الگوریتم‌های مستقل یا برنامه‌هایی هستند که عملیات اضافی نوشته‌شده در کدهای خود را در طول اجرای تراکنش انجام می‌دهند. استفاده گسترده از قراردادهای هوشمند امکان ایجاد کالاهای مجازی جدید را فراهم می‌کند که ارزش تجاری در یک سیستم بلاکچین خاص را تشکیل می‌دهند.
لایه انتشار مسئول تعریف ارتباط و همگام‌سازی در بستر بلاکچین است. شبکه بلاکچین یک شبکه همتا به همتا است که در آن هر گره مستقل است و هیچ مرجع مرکزی برای تأیید تراکنش‌ها وجود ندارد. برای زنجیره عمومی، لازم است از دید همه گره‌ها در زنجیره و همچنین قوانین اضافه کردن گره‌های جدید اطمینان حاصل شود تا به اعضای معادل در شبکه تبدیل شوند. مرحله بعدی مدیریت فرآیند همگام‌سازی بین گره‌ها است. در بلاکچین بیت‌کوین، زمانی که بلاک جدید تولید می‌شود، بلافاصله در کل شبکه اعتبارسنجی می‌شود. اگر این بلوک از اعتبارسنجی صحیح عبور کند، در سراسر شبکه همگام می‌شود. توان عملیاتی و تأخیر تراکنش مهم‌ترین نقاط ضعف زنجیره عمومی است که ارزش تجاری کل راه‌حل را زیر سؤال می‌برد.
لایه اجماع مهم‌ترین و اساسی‌ترین لایه برای برآورده کردن فرض کلی فناوری بلاکچین است. این لایه اجماع را تعریف می‌کند که بر اساس آن تراکنش‌ها یا بلوک‌ها در کل شبکه تأیید می‌شوند. هدف اصلی هر شبکه بلاکچین دستیابی به وضعیت ثابت دفتر کل است. هر سیستم بلاکچین ممکن است الگوریتم اجماع متفاوتی را پیاده‌سازی و اجرا کند، اما برای این فرض، نتیجه تأیید یک نسخه مشترک از رجیستری در شبکه بدون مشارکت مرجع مرکزی است. امنیت، اعتماد و تغییرناپذیری یک شبکه مشخص با اثربخشی الگوریتم اجماع تعیین می‌شود.
در نهایت لایه مجوز نیز در سطح کاربر نهایی برجسته شده است. این لایه نتیجه طبیعی دسترسی بسته برای گره‌ها است که بیشتر بین کاربران برنامه توزیع می‌شود. اگر پلتفرم بلاکچین خصوصی باشد، دسترسی کاربران نیز خصوصی است. این دسترسی می‌تواند بر اساس دعوت‌نامه‌ای که باید توسط مرجع در زنجیره یا خود شبکه تأیید شود، اعطا شود. در حالت دوم، کد دعوت می‌تواند از مکانیزم اجماع استفاده کند که از قبل پیاده‌سازی شده تا هر دسترسی را به‌عنوان نوع خاصی از تراکنش مدیریت کند.
در فرآیند معماری سازمانی شرکت‌هایی که تصمیم به ایجاد پلتفرم‌های بلاکچین دارند، معمولاً آن‌ها را در سطحی بالاتر از سایر سیستم‌ها و پلتفرم‌های فناوری اطلاعات که قبلاً در سازمان‌هایشان وجود دارد، ایجاد می‌کنند. سیستم‌های مختلف، پلتفرم‌های فرانت‌اند و محیط‌های میزبانی داده در تعریف لایه یکپارچه‌سازی یاری‌رسان هستند. این لایه مسئول ایجاد یک پلتفرم فناوری مشترک است که در آن گره‌ها میزبانی و نگهداری می‌شوند. در این لایه، گره‌ها کد یکپارچه‌سازی را ایجاد می‌کنند که مسئول تراکنش استخراج‌شده از سیستم‌های IT داخلی است، آن‌ها را به یک تراکنش زنجیره بلوکی ترجمه کرده و بر اساس پروتکل حفظ حریم خصوصی داده‌ها در سراسر شبکه توزیع می‌کنند.
……………………………………………………………………………………..
در این ارتباط همچنین می‌توانید مقالات زیر را مطالعه کنید
آشنایی با انواع بلاکچین و کاربرد آن‌ها
معرفی ۵۰ پروژه مهم بلاکچین در سال ۲۰۲۲
مزیت‌های بلاکچین سازمانی برای کسب‌وکارها
درباره کارکرد قرارداد هوشمند در بلاکچین بیشتر بدانیم
انواع قراردادهای هوشمند را بشناسیم
بلاکچین، تجارت الکترونیک و اینترنت ارزش
…………………………………………………………………………………….
برای آشنایی با سرویس بازار غیرمتمرکز ققنوس، بر روی لینک زیر کلیک کنید.
