از میان محبوب‌ترین مدل‌های تأمین مالی جمعی که تا امروز مورد استقبال کسب‌وکارها از یک طرف، و مشارکت‌کنندگان از طرف دیگر قرار گرفته، بر روی چهار نوع اصلی تأمین مالی جمعی اتفاق نظر وجود دارد.
در یک دهه گذشته، تعدادی از کارآفرینان و استارت‌آپ‌ها برای تأمین مالی ایده‌ها یا پروژه‌های خود به سرمایه‌گذاری جمعی روی آوردند. در میان انواع مختلف مدل‌های سرمایه‌گذاری جمعی، تأمین مالی جمعی مبتنی بر اهدا، تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش، تأمین مالی جمعی سهام، تأمین مالی جمعی وام/قرض دادن همتا به همتا (P2P) و تأمین مالی جمعی اوراق بدهی تا امروز از محبوبیت بیشتری برخوردار بوده‌اند.
کسب‌وکارهای کوچک و استارت‌آپ‌ها با مشکلاتی در جذب سرمایه متوسط مواجه هستند. به‌طور معمول، آن‌ها ملزم به سپردن وثیقه برای به دست آوردن منابع مالی هستند. همچنین، تهدیدهای محیط بازاریابی از جمله وضعیت اقتصاد، مقررات دولتی، قوانین مالیاتی، قانون کار و نوسانات نرخ بهره می‌تواند اثرات مخربی بر این گونه نهادها داشته باشد.
در خصوص محبوب‌ترین مدل‌های تأمین مالی جمعی که تا امروز مورد استقبال کسب‌وکارها از یک طرف، و مشارکت‌کنندگان از طرف دیگر قرار گرفته، بر روی چهار نوع اصلی تأمین مالی جمعی اتفاق نظر وجود دارد. هر چند بعضی متخصصان یا نهادهای فعال در این حوزه، روش‌های بیشتری را هم برای سرمایه‌گذاری‌های جمعی پیشنهاد می‌کنند که البته شاید به اندازه دیگر روش‌ها رواج و فراگیری نداشته باشند.
مدل اول؛ تأمین مالی جمعی مبتنی بر سهام
سرمایه‌گذاری جمعی سهام، فرآیندی است که در آن افراد (یعنی «جمعیت») در یک شرکت غیر بورسی در مراحل اولیه (شرکتی که در بورس فهرست نشده است) در ازای سهام آن شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنند. یک سهامدار مالکیت جزئی یک شرکت را دارد و در صورتی که شرکت خوب عمل کند، سود می‌برد. برعکس آن نیز صادق است، بنابراین اگر شرکت شکست بخورد، سرمایه‌گذاران می‌توانند بخشی یا تمام سرمایه‌گذاری خود را از دست بدهند.
پیش از این فقط افراد ثروتمند، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و فرشتگان تجاری می‌توانستند در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کنند. اما پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی با باز کردن دریچه‌ای به روی مجموعه بزرگ‌تری از سرمایه‌گذاران بالقوه به نام «جمعیت» به دموکراتیزه کردن فرآیند سرمایه‌گذاری کمک کرده‌اند.
تأمین مالی جمعی شامل فروش سهامی در کسب‌وکار شما به تعدادی از سرمایه‌گذاران در ازای سرمایه‌گذاری آن‌ها است. امروزه سرمایه‌گذاری سهام با سهام خصوصی، سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز و سرمایه‌گذاری فرشته‌ای که برای مدت طولانی در شرکت‌های در حال توسعه نقش دارند، به خوبی تثبیت شده است.
تفاوت اصلی بین سرمایه‌گذاری جمعی سهام و مدل‌های سنتی این است که به‌جای ایجاد یک رابطه یک به یک، به طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران بالقوه ارائه می‌شود که برخی از آن‌ها ممکن است مشتریان فعلی یا آینده باشند. سرمایه‌گذاری جمعی سهام این کار را با تطبیق شرکت‌ها با سرمایه‌گذاران بالقوه از طریق یک پلتفرم مبتنی بر اینترنت انجام می‌دهد.
مدل دوم؛ تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش
تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش یک گزینه جذاب تأمین سرمایه برای هزاران کسب‌وکار کوچک و پروژه‌های خلاقانه بوده است. فهمیدن دلیل این جذابیت آسان است؛ چرا که آماده‌سازی، راه‌اندازی و مدیریت آن در مقایسه با امور مالی کسب‌وکار سنتی کارآمدتر است. این مدل همچنین می‌تواند قلب مشتریان شما را با اشتراک‌گذاری اجتماعی تسخیر کند.
در تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش، به مشارکت‌کنندگانی که به هدف یک پروژه ایمان دارند و به آن کمک مالی می‌کنند، در ازای مشارکتشان در این هدف، پاداش کوچکی داده می‌شود. این پاداش برای مثال می‌تواند یک نسخه از آلبوم یک هنرمند یا از این دست باشد.
بیشتر کمپین‌های سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر پاداش توسط هنرمندان، موسیقی‌دانان و تهیه‌کنندگان فیلم انجام می‌شود. استارت‌آپ‌ها همچنین می‌توانند از این مدل سرمایه‌گذاری جمعی استفاده کنند. افرادی که این نوع سرمایه‌گذاری جمعی را انتخاب می‌کنند معمولاً واجد شرایط دریافت وام از بانک‌ها نیستند. از این رو، تأمین مالی جمعی تنها گزینه آن‌ها برای جمع‌آوری سرمایه برای پروژه خود می‌شود.
سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر پاداش یا نوعی تأمین مالی برای کسب‌وکارهای کوچک است که در آن کارآفرینان در ازای دریافت محصول یا خدمات، از افراد کمک‌های مالی درخواست می‌کنند. در این مدل، صاحبان کسب‌وکار پروژه یا ایده تجاری و هدف جمع‌آوری سرمایه خود را در یک پلت فرم تأمین مالی جمعی معرفی کرده و در ازای کمک‌های مالی جوایزی ارائه می‌کنند.
مدل سوم؛ تأمین مالی جمعی مبتنی بر قرض(وام)
تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی، انواع مختلفی از وام‌دهی مبتنی بر جمعیت را در بر می‌گیرد. این انواع شامل اوراق قرضه کوچک، وام‌دهی همتا به همتا (که گاهی به عنوان وام «همتا ۲ همتا» یا «P2P» شناخته می‌شود) و تأمین مالی فاکتور می‌شود.
اساساً، تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران خرد (جمعیت) از طریق یک پلتفرم به یک کسب‌وکار یا فرد وام می‌دهند. سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر بدهی با حذف بسیاری از واسطه‌هایی که در صورت انجام معامله از طریق بانک درگیر می‌شوند، می‌تواند هزینه‌های وام‌گیرندگان را کاهش دهد و در عین حال نرخ بازدهی بهتری را به وام‌دهندگان بدهد.
به زبان ساده، تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی، عمل جمع‌آوری وجوه از افراد، در ازای بهره است. شخصی که با گذاشتن پول خود از پروژه شما حمایت می‌کند به عنوان سرمایه‌گذار شناخته می‌شود. به عبارت دیگر، تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی را «قرض دادن جمعی» نیز می‌گویند.
تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی به عنوان یکی از مؤثرترین راه‌های جمع‌آوری سرمایه برای استارت‌آپ‌ها شناخته شده است. اگرچه سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر بدهی مشابه وام‌های بانکی سنتی است، در مقایسه با وام‌های بانکی مزایای بسیار بیشتری دارد و استارت‌آپ‌ها می‌توانند از آن به‌عنوان یک جایگزین استفاده کنند.
مدل چهارم؛ تأمین مالی جمعی مبتنی بر اهدا
تأمین مالی جمعی مبتنی بر کمک مالی راهی برای تأمین پول برای یک پروژه با درخواست از تعداد زیادی از مشارکت‌کنندگان است که به صورت جداگانه مبلغ کمی را به آن اهدا کنند. در مقابل، حامیان ممکن است جوایز نمادینی دریافت کنند که با افزایش اندازه کمک، اعتبار آن افزایش می‌یابد. با این حال، برای کوچک‌ترین مبالغ، سرمایه‌گذار ممکن است اصلاً چیزی دریافت نکند.
در این مدل بیشتر به جنبه خیرخواهانه آن نگاه می‌شود که نمونه ایرانی آن گل‌ریزان است. این نوع از اهدای جمعی بیشتر شبیه به حمایت‌های خیریه‌ای هستند. اگرچه در اصل یک عمل نوع‌دوستانه است ولی دریافت‌کنندگان هیچ‌گونه وظیفه‌ای برای اعطای پاداشی به خیّر در مقابل حمایت او ندارند. مشارکت مالی افراد برای پروژه‌ها با انگیزه‌های نوع‌دوستانه و خیرخواهانه است و همین مورد می‌تواند در بین افراد دیگر انگیزه ایجاد کند.
اگر یک کارآفرین یا مخترع ایده خوبی برای یک محصول یا خدمات جدید داشته باشد، سرمایه‌گذاری جمعی یک راه جایگزین برای جمع‌آوری پول، به‌جای روش‌های سنتی قرضگی‌ای پول از طریق بانک‌ها یا وام‌های خصوصی یا با ارائه سهام ارائه می‌کند. از طریق تأمین مالی جمعی مبتنی بر اهدا، کارآفرین می‌تواند محصول خود را به تعداد زیادی از حامیان که هر کدام مبلغ نسبتاً کمی را به پروژه اهدا می‌کنند، پیش‌فروش کند. برای تشویق مبالغ اهدایی بالاتر، کارآفرین ممکن است جوایز نمادین با ارزش یا ارزش افزوده را ارائه دهد، در حالی که مالکیت کامل پروژه یا شرکتی را که در حال تأمین مالی است حفظ می‌کند.
برای آشنایی با سکوی تامین مالی جمعی ققنوس بر روی لینک زیر کلیک کنید.
