استفاده از ارز دیجیتال در معاملات و خرید و فروش کالا و خدمات مستلزم یک تغییر ذهنی در چارچوب موجود برای ارزها است.
با ادامه گسترش اقتصاد دیجیتال، استفاده از ارز دیجیتال یا ارز دیجیتال نیز به‌سرعت در حال افزایش است و با رشد و تکامل فناوری، ارز دیجیتال در ابعاد و کاربردهای مختلف و متنوع جایگزین پول فیزیکی می‌شود. پول دیجیتال واسطه‌ای است که بدون استفاده از پول فیزیکی مانند اسکناس کاغذی یا سکه، به‌صورت الکترونیکی در ازای کالاها و خدمات مبادله می‌شود.
در این مقاله به کاربردهای پول دیجیتال و نحوۀ جایگزین شدن آن به‌جای پول سنتی می‌پردازیم.
پول دیجیتال چیست؟
شکل اولیه پول دیجیتال، مبادله الکترونیکی پول نقد بین حساب‌های بانکی یا پرداخت الکترونیکی با استفاده از اعتبار بود. این کاربرد، هنوز سیستم پرداخت آنلاین یا استفاده از تلفن هوشمندی که اطلاعات پرداخت کاربر را حمل می‌کند، از طریق کارت بدهی یا اعتباری انجام می‌شود.
امروزه، یکی از کاربردهای پول دیجیتال تسهیل انتقال ارزهای فیات است؛ یعنی پولی که توسط دولت‌ها مانند دلار ایالات متحده، دلار کانادا یا یورو صادر و پشتیبانی می‌شود. اما رمزارزها هم از شکل‌های مهم و گسترده پول دیجیتال هستند. بیت کوین (CRYPTO:BTC) به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین رمزارز دیجیتال به‌عنوان وسیله‌ای برای مبادله در اینترنت تا اندازه زیادی توسعه پیدا کرده است.
بیت کوین از زمان ایجاد آن در سال ۲۰۰۹ توسط برخی از سرمایه‌گذاران به‌عنوان یک نوع ذخیره ارزش پذیرفته شده است؛ یعنی نوعی از دارایی که می‌توان آن را با این باور منطقی ذخیره کرد که ارزش آن کاهش نخواهد یافت. پس از بیت کوین، هزاران ارز دیجیتال برای استفاده‌های مختلف در اقتصاد دیجیتال و دنیای واقعی توسعه یافتند.
بسیاری از دولت‌هایی که ارز فیات صادر می‌کنند نیز در حال بررسی توسعه ارز دیجیتال خود به‌عنوان گونه‌ای از پول سنتی هستند که قبلاً ایجاد کرده‌اند.
پول دیجیتال از یک سیستم دفتر الکترونیکی برای ایجاد شبکه‌ای از گره‌های محاسباتی در پردازش تراکنش‌ها استفاده می‌کند. رمزنگاری اغلب برای ناشناس کردن هویت کاربر و جزئیات تراکنش استفاده می‌شود. یک ارز دیجیتال همچنین می‌تواند واسطه‌های بانکی و مؤسسه مالی را دور بزند و مستقیماً در اختیار کاربران قرار گیرد.
یکی از مزایای ارزهای دیجیتال این است که انتقال یکپارچه ارزش را امکان‌پذیر می‌کنند و می‌توانند هزینه‌های تراکنش را ارزان‌تر کنند.
ارزهای دیجیتال ویژگی فیزیکی ندارند و فقط به‌صورت دیجیتال در دسترس هستند. تراکنش‌های مربوط به ارزهای دیجیتال با استفاده از رایانه یا کیف پول الکترونیکی متصل به اینترنت یا شبکه‌های تعیین‌شده انجام می‌شود. در مقابل، ارزهای فیزیکی، مانند اسکناس و سکه‌های ضرب شده، ملموس هستند، به این معنی که دارای ویژگی‌های فیزیکی مشخصی هستند. تراکنش‌های مربوط به چنین ارزهایی تنها زمانی امکان‌پذیر می‌شوند که دارندگان آن‌ها دارای مالکیت فیزیکی این ارزها باشند.
ارزهای دیجیتال همچنین تراکنش‌های فوری را امکان‌پذیر می‌کنند که می‌توانند به‌طور یکپارچه در سراسر مرزها انجام شوند. به‌عنوان مثال، برای شخصی که در ایالات متحده مستقر است ممکن است به یک طرف مقابل مقیم سنگاپور ارز دیجیتال پرداخت کند، مشروط بر اینکه هر دو به یک شبکه متصل باشند.
ویژگی‌های ارزهای دیجیتال
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، ارزهای دیجیتال فقط به‌صورت دیجیتالی وجود دارند و معادل فیزیکی ندارند. ارزهای دیجیتال می‌توانند متمرکز یا غیرمتمرکز باشند. ارز فیات که به شکل فیزیکی وجود دارد، یک سیستم متمرکز تولید و توزیع توسط بانک مرکزی و سازمان‌های دولتی است. ارزهای دیجیتال برجسته مانند بیت کوین و اتریوم نمونه‌هایی از سیستم‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز هستند.
ارز دیجیتال می‌تواند ارزش را انتقال دهند. استفاده از ارزهای دیجیتال در معاملات و خرید و فروش کالا و خدمات مستلزم یک تغییر ذهنی در چارچوب موجود برای ارزها است.
ارزش ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین به‌صورت روزافزون افزایش یافته اما نوسانات و پیچیدگی زیاد، امور روزانه مالی را تا اندازه‌ای با مشکل روبه‌رو کرده است. برای حل این مشکل، بسیاری از شرکت‌ها سعی کرده‌اند با معرفی استیبل‌کوین‌هایی که ارزش آن‌ها به قیمت ارز فیات ثابت است، نوسانات را کاهش دهند.
یکی دیگر از کاربردهای پول دیجیتال، ارز دیجیتال بانک مرکزی است که می‌تواند توسط بانک یا نهادهای پولی کشورها صادر شود. این شکل از پول دیجیتال مانند ارزهای رمزنگاری‌شده در کیف پول‌های آنلاین استفاده و ذخیره می‌شوند، اما به بانک مرکزی اجازه می‌دهند تا توکن‌ها را به دلخواه صادر و مسدود کند.
اکثر ارزهای دیجیتال با انتشار آن‌ها در اتریوم یا بلاک‌چین دیگری که قادر به اجرای قراردادهای هوشمند است ایجاد می‌شوند. صادرکننده ابتدا باید در مورد تیراژ توکن‌ها و قوانین خاصی که معاملات یا مالکیت را محدود می‌کند، تصمیم بگیرد. هنگامی که این انتخاب‌ها در قرارداد هوشمند کدگذاری شدند، صادرکننده مقدار کمی از ارز دیجیتال را برای پرداخت هزینه محاسباتی صدور توکن‌ها پرداخت می‌کند.
همان‌طور که اشاره شد، ارزهای دیجیتال دارایی‌هایی هستند که فقط برای تراکنش‌های الکترونیکی استفاده می‌شوند و هیچ شکل فیزیکی ندارند. اگرچه می‌توان آن‌ها را با پول معمولی یا سایر دارایی‌ها مبادله کرد.
انواع ارزهای دیجیتال
پول دیجیتال یک اصطلاح فراگیر است که می‌تواند برای توصیف انواع مختلف ارزهای موجود در حوزه الکترونیکی استفاده شود. به‌طور کلی، سه نوع مختلف ارز وجود دارد.
ارزهای رمزنگاری‌شده
کریپتوکارنسی‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که از رمزنگاری برای ایمن‌سازی و تأیید تراکنش‌ها در یک شبکه استفاده می‌کنند. همچنین از رمزنگاری برای مدیریت و کنترل ایجاد چنین ارزهایی استفاده می‌شود. بیت کوین و اتریوم نمونه‌هایی از ارز دیجیتال هستند. بسته به حوزه قضایی، ارزهای دیجیتال ممکن است تنظیم شوند یا نباشند. ارزهای رمزنگاری‌شده به‌عنوان ارزهای مجازی در نظر گرفته می‌شوند زیرا مشمول هیچ مقرراتی نیستند و فقط به‌صورت دیجیتالی وجود دارند.
ارزهای مجازی
ارزهای مجازی، ارزهای دیجیتال غیرقانونی هستند که توسط توسعه‌دهندگان یا یک سازمان مؤسس متشکل از سهامداران مختلف درگیر در فرآیند کنترل می‌شوند. ارزهای مجازی را نیز می‌توان به‌صورت الگوریتمی توسط یک پروتکل شبکه تعریف‌شده کنترل کرد. نمونه‌ای از ارز مجازی یک توکن شبکه بازی است که اقتصاد آن توسط توسعه‌دهندگان تعریف و کنترل می‌شود.
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) ارزهای دیجیتال تنظیم‌شده‌ای هستند که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر می‌شوند. یک CBDC می‌تواند مکمل یا جایگزینی برای ارز سنتی فیات باشد. برخلاف ارز فیات که به دو صورت فیزیکی و دیجیتالی وجود دارد، یک CBDC صرفاً به‌صورت دیجیتالی وجود دارد.
مزایای ارزهای دیجیتال
مزایای ارزهای دیجیتال به شرح زیر است:
انتقال سریع و زمان تراکنش
از آنجایی که ارز دیجیتال عموماً در یک شبکه وجود دارد و بدون واسطه نقل و انتقالات را انجام می‌دهند، مدت زمان لازم برای انتقال ارزهای دیجیتال بسیار سریع است.
از آنجایی که پرداخت‌ها با ارز دیجیتال مستقیماً بین طرفین معامله بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای انجام می‌شود، تراکنش‌ها معمولاً آنی و کم‌هزینه هستند. این فرآیند در مقایسه با روش‌های پرداخت سنتی که شامل بانک‌ها یا اتاق‌های پایاپای است، مزیت بیشتری دارد. تراکنش‌های الکترونیکی مبتنی بر ارز دیجیتال نیز ثبت و شفافیت لازم را در معاملات به همراه دارد.
عدم نیاز به تولید فیزیکی
بسیاری از الزامات برای ارزهای فیزیکی، مانند ایجاد تأسیسات تولید فیزیکی، برای ارزهای دیجیتال وجود ندارد. چنین ارزهایی همچنین در برابر نقص‌های فیزیکی موجود در ارز فیزیکی مصون هستند.
هزینه‌های تراکنش ارزان‌تر
ارز دیجیتال امکان تعامل مستقیم در یک شبکه را فراهم می‌کند. به‌عنوان مثال، یک مشتری می‌تواند مستقیماً به یک مغازه‌دار تا زمانی که در یک شبکه قرار دارد، پول پرداخت کند. حتی هزینه‌های مربوط به تراکنش‌های ارز دیجیتال بین شبکه‌های مختلف در مقایسه با هزینه‌های ارزهای فیزیکی یا فیات نسبتاً ارزان‌تر است. با حذف واسطه‌هایی که به دنبال رانت اقتصادی از پردازش تراکنش هستند، ارزهای دیجیتال می‌توانند هزینه کلی یک تراکنش را ارزان‌تر کنند.
برای آشنایی با کیف توکن ققنوس روی لینک زیر کلیک کنید.
