چارچوب طبقه‌بندی توکن

برای درک صحیح کارکرد فناوری دفترکل توزیع‌شده شناخت توکن و انواع آن به‌عنوان محصول اصلی این فناوری ضروری است. بدین منظور، از جنبه‌های مختلفی می‌توان به توکن‌ها نگریست: هدف، کاربرد، وضعیت قانونی، ارزش بنیادی و لایه فنی.

هدف

هدف اصلی انتشار توکن چیست و به چه منظوری طراحی شده است؟ بدون در نظر گرفتن این موضوع خطایی رایج رخ می‌دهد. در واژه‌شناسی این حوزه، به‌اشتباه، همه توکن‌ها رمزارز نامیده می‌شوند؛ درحالی‌که با در نظر گرفتن هدف توکن‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد؛ کریپتوکارنسی (با هدف پرداخت)، توکن شبکه (با هدف ایفای نقش حیاتی در کارکرد شبکه)، توکن سرمایه‌گذاری (با هدف سرمایه‌گذاری بر روی یک موجودیت یا یک دارایی).

کاربرد

توکن‌ها به روش‌های مختلف و متعددی کاربردی را در اختیار مالک توکن قرار می‌دهند؛ اما می‌توان آن‌ها را در سه دسته جایگذاری کرد: توکن کاربردی (به شبکه و خدمات آن دسترسی می‌دهد)، توکن کاری (به صاحب توکن اجازه مشارکت و کار بر روی شبکه را می‌دهد)، توکن دوگانه یا هیبریدی (ترکیبی از توکن کاربردی و کاری).

وضعیت قانونی

قانون‌گذاران از دیدگاه‌های مختلف با سلایق مختلف به توکن‌ها پرداخته‌اند و به همین دلیل نمی‌توان یک دسته‌بندی جامع از این منظر ارائه داد؛ اما در دیدگاه رایج توکنی که رمزارز نباشد و هیچ‌گونه کاربردی (دسترسی به شبکه و خدمات) در اختیار مالک توکن نگذارد، توکن سهام (اوراق بدهی) نام‌گذاری می‌شود. البته از نظر قانونی، بسیاری از توکن‌ها حداقل در دو دسته جایگذاری می‌شوند و این رویکرد نیاز به بررسی بیشتر دارد.

ارزش بنیادی

این دسته‌بندی مرز مابین توکن‌ها را بسیار شفاف‌تر می‌کند. اکثر توکن‌ها با کارکرد و ارزش مالی طراحی شده‌اند؛ اما منبع ارزش آن‌ها می‌تواند بسیار متفاوت باشد: توکن باپشتوانه دارایی (توکنی با پشتوانه یک دارایی در جهان واقعی)، توکن مشابه سهام (توکنی که ارزش آن وابسته به موفقیت تجاری موجودیت منتشرکننده توکن است)، توکن ارزش شبکه (توکنی که وابسته به ارزش ایجادشده و قابل‌مبادله شبکه است).

لایه فنی

توکن می‌تواند در لایه‌های مختلفی از دفترکل توزیع‌شده پیاده‌سازی شده باشد: توکن بومی (پیاده‌سازی شده بر لایه اصلی دفترکل)، توکن پروتکل غیربومی (پیاده‌سازی شده بر روی لایه اصلی و به‌عنوان بخشی از پروتکل اقتصاد مبتنی بر توکن شبکه)، توکن نرم‌افزار کاربردی یا (d)App (پیاده‌سازی شده بر لایه نرم‌افزار کاربردی)

در پست‌های بعدی این موضوع بیشتر بررسی می‌شود.