پول دیجیتال می‌تواند زیرساخت‌های مالی سنتی را ساده‌سازی کند تا تراکنش‌های پولی ارزان‌تر و سریع‌تر انجام شود.
پول دیجیتال و انواع آن
این روزها از پول دیجیتال به‌عنوان یک نوآوری بزرگ در فناوری مالی صحبت می‌شود و نقش پررنگی برای آن در نظام‌ها و زیرساخت‌های مالی آینده در نظر گرفته می‌شود. اما با توجه به اینکه این فناوری هنوز روزهای آغازین خود را پشت سر می‌گذراند، سؤال‌هایی در ارتباط با این نوآوری مطرح می‌شود. بعضی از این سؤال‌ها این‌ها هستند: پول دیجیتال چیست و انواع مختلف آنچه کاربردهایی دارند؟ و شاید مهم‌تر از همه اینکه مزایای آن چیست؟
در این مقاله تلاش داریم تا به این سؤال‌ها پاسخ بدهیم.
پول دیجیتال چیست؟
پول دیجیتال یا ارز دیجیتال به هر ابزار پرداختی اطلاق می‌شود که به شکل کاملاً دیجیتالی عرضه شده باشد. پول دیجیتال از نظر فیزیکی مانند اسکناس دلار یا سکه قابل لمس نیست و با استفاده از سیستم‌های آنلاین محاسبه و منتقل می‌شود. یکی از انواع شناخته‌شده آن بیت کوین است. پول دیجیتال همچنین می‌تواند نشان‌دهنده یا نماد ارزهای ثابت مانند دلار یا یورو باشد.
این شکل از پول مانند پول نقد یا طلا یا نفت نیست و می‌تواند زیرساخت‌های مالی سنتی را ساده‌سازی کند تا تراکنش‌های پولی ارزان‌تر و سریع‌تر انجام شود. همچنین می‌تواند اجرای سیاست‌های پولی توسط بانک‌های مرکزی را تسهیل کند. نمونه‌هایی از انواع پول دیجیتال، ارزهای دیجیتال، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و استیبل‌کوین‌ها هستند.
کارکردهای پول دیجیتال
پول دیجیتال از نظر مفهوم و کاربرد مشابه مدل نقدی خود است، زیرا می‌تواند یک واحد حساب و ابزاری برای تراکنش‌های روزانه باشد. اما پول دیجیتال در هر صورت نقدی نیست. برای مثال، پول موجود در حساب بانکی آنلاین شما، پول دیجیتالی نیست، زیرا زمانی که آن‌ها را از دستگاه خودپرداز برداشت می‌کنید، شکل فیزیکی به خود می‌گیرد. بنابراین با پول نقد متفاوت است، زیرا روند تراکنش‌های پولی را بهبود می‌بخشد. به‌عنوان مثال، زیرساخت‌های فناورانه پول دیجیتال می‌تواند انتقال ارز در سراسر دنیا را در مقایسه با پول استاندارد آسان‌تر و سریع‌تر کند. این شکل از پول همچنین روند اجرای سیاست‌های پولی را برای بانک‌های مرکزی ساده می‌کند. استفاده از رمزنگاری در برخی از اشکال پول دیجیتال، تراکنش‌های مربوط به آن‌ها را در مقابل دست‌کاری یا کنترل توسط دولت‌ها یا سازمان‌های خصوصی مصون می‌کند.
با توجه به این مزایا، پول دیجیتال برای بعضی دولت‌ها در سراسر جهان به یک اولویت تبدیل شده است. بانک مرکزی سوئد، کشوری که در راه تبدیل شدن به یک جامعه بدون پول نقد است، از سال ۲۰۱۷ مزایا و معایب جایگزینی آن در اقتصاد این کشور را بررسی می‌کند. در همین حال، چین هم آزمایش‌هایی مربوط به DC/EP، معادل دیجیتال پول ملی خود را انجام داده است. طبق یک نظرسنجی در اوایل سال ۲۰۲۱ صندوق بین‌المللی پول (IMF)، حدود ۱۱۱ کشور از ۱۵۹ کشور عضو آن در حال تحقیق یا برنامه‌ریزی برای معرفی ارز دیجیتال خود در آینده نزدیک هستند.
پول دیجیتال چه مشکلاتی را حل می‌کند؟
در حال حاضر چندین سیستم مالی در جهان، تراکنش‌ها را با نسخه‌های دیجیتالی پول انجام می‌دهند. به‌عنوان مثال، سیستم‌های کارت اعتباری به کاربران این امکان را می‌دهد که کالاها و خدمات را به‌صورت اعتباری خریداری کنند.
یکی از اهداف پول دیجیتال حذف تأخیر زمانی و هزینه‌های عملیاتی تراکنش‌های مالی با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT) است. در یک سیستم DLT، گره‌ها یا دفترهای مشترک به هم متصل می‌شوند تا یک شبکه مشترک برای پردازش تراکنش‌ها تشکیل دهند. این شبکه همچنین می‌تواند به سایر مناطق جهان و بدون محدودیت‌های مرزی گسترش پیدا کند و زمان پردازش تراکنش‌ها را به حداقل برساند. علاوه بر این‌ها، فرآیندی که دفتر کل توزیع‌شده بر آن مبتنی است، شفافیت را برای ذینفعان فراهم می‌کند و با حذف نیاز به پایگاه داده متمرکز، انعطاف‌پذیری شبکه مالی را بهبود می‌بخشد.
پول دیجیتال همچنین با استفاده از یک سیستم اجماع الگوریتمی، مشکل خرج کردن مضاعف را حل می‌کند. این مشکل، مربوط به اطمینان از این بابت است که یک “یادداشت” پول دیجیتال دو بار توسط یک شخص خرج نمی‌شود.
انواع پول دیجیتال
زیرساخت فناوری پول دیجیتال این امکان را فراهم می‌کند که بتوان آن را با اهداف و موارد استفاده‌های مختلف تطبیق داد. پول دیجیتال به‌غیراز اینکه نماد دیجیتال ارز فیات است، سه نوع دیگر هم دارد: یعنی ارزهای دیجیتال، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و استیبل‌کوین.
ارزهای رمزنگاری شده
ارزهای دیجیتال، ارزهای دیجیتالی هستند که با استفاده از رمزنگاری طراحی شده‌اند. رمزنگاری یک ارز دیجیتال امنیت بیشتری را فراهم می‌کند و تراکنش‌ها را در برابر دست‌کاری مصون می‌کند. محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال بیت کوین و اتریوم هستند. از سال ۲۰۱۷، محبوبیت ارزهای رمزپایه به‌عنوان یک کلاس سرمایه‌گذاری، ارزش آن‌ها و ارزش کلی بازارهای ارزهای دیجیتال را افزایش داده است، به‌طوری که تا نیمه سال ۲۰۲۱، ارزش بازار ارزهای دیجیتال از ۲ تریلیون دلار فراتر رفت.
ارز دیجیتال بانک مرکزی
ارز دیجیتال بانک مرکزی شکل دیجیتالی پول فیات و ارز رایج کشورها است؛ به همین دلیل، به‌عنوان پولی در نظر گرفته می‌شود که با قوانین دولتی اداره می‌شود.
رویکرد طراحی CBDC بر مبنای کشور صادرکننده آن متفاوت خواهد بود. برخی از آن‌ها بر اساس بلاک‌چین و برخی بر اساس فناوری دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger Technoloy یا DLT) و برخی دیگر بر اساس دیتابیس متمرکز خواهد بود CBDCهایی که بر اساس بلاک‌چین هستند، از توکنی برای نمایش شکل دیجیتالی آن پول فیات استفاده می‌کنند.
ارز پایدار
ارزهای پایدار یا «استیبل‌کوین‌ها» نوعی دیگر ارزهای دیجیتال هستند که برای مقابله با نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال معمولی توسعه یافته‌اند. استیبل‌کوین‌ها را می‌توان به شکلی از پول خصوصی تشبیه کرد که قیمت آن به ارز فیات یا سبد کالا مرتبط است تا از پایداری آن‌ها اطمینان حاصل شود. استیبل‌کوین‌ها می‌توانند نماینده‌ای برای ارزهای فیات باشند، با این تفاوت که توسط مقامات دولت‌ها پشتیبانی نمی‌شوند.
مزایای پول دیجیتال
زیرساخت مالی فعلی کشورها یک سیستم پیچیده متشکل از تعداد زیادی از نهادها و واسطه‌ها است که تحت مقررات مختلف هریک از کشورها فعالیت دارند و مبادلات پولی را با صرف زمان و هزینه نسبتاً بالا انجام می‌دهند. مزیت اصلی پول دیجیتال این است که سرعت تراکنش را بالا برده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
از دیگر مزایای پول دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به ذخیره‌سازی فیزیکی و نگهداری را که یکی از ویژگی‌های سیستم‌های پول نقد است، رفع می‌کند. به‌این‌ترتیب شما برای اطمینان از دزدیده نشدن پولتان نیازی به نگهداری آن‌ها درکیف پول یا صندوق‌های بانکی ندارید.
- حسابداری و ثبت سوابق معاملات را از طریق فناوری ساده می‌کند. بنابراین، با استفاده از پول دیجیتال دیگر احتیاجی به حسابداری دستی و دفترهای مجزا برای نگهداری سوابق معاملات نیست.
- این پتانسیل را دارد که با حذف واسطه‌ها و کاهش هزینه‌های مربوط به نقل و انتقالات برون‌مرزی، صنعت حواله را متحول کند.
- واسطه‌ها را در اجرای سیاست‌های پولی حذف می‌کند. به‌این‌ترتیب، برای مثال افرادی که در هیچ بانک یا موسسه مالی حساب یا سپرده‌ای ندارند هم می‌توانند با استفاده از پول دیجیتال موجود در کیف پول آنلاین یا تلفن همراه خود در پروژه‌های اقتصادی شرکت داشته باشند.
- سیستم‌های انتقال پول و حواله را تسهیل و تسریع می‌کند. همچنین اجرای سیاست‌های پولی توسط بانک‌های مرکزی را با حذف واسطه‌هایی مانند بانک‌ها از فرآیند تسهیل می‌کند. ارزهای دیجیتال همچنین در برابر سانسور مقاوم هستند، به این معنی که جریان و استفاده از پول دیجیتال در بلاک چین آن‌ها قابل ردیابی نیست.
برای ورود به بازار غیرمتمرکز ققنوس بر روی لینک زیر کلیک کنید.
