صرافی غیرمتمرکز یک بازار همتا به همتا است که به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به واسطه، ارزهای رمزنگاری‌شده را به صورت غیرحضوری معامله کنند.
صرافی‌های غیرمتمرکز ستون اصلی اکوسیستم ارزهای دیجیتال هستند که به کاربران اجازه می‌دهند دارایی‌های دیجیتال را به صورت همتا به همتا بدون نیاز به واسطه مبادله کنند. صرافی‌های غیرمتمرکز در چند سال اخیر به دلیل امکان تأمین نقدینگی فوری برای توکن‌های تازه راه‌اندازی شده، همچنین تجربه ورود یکپارچه و دسترسی دموکراتیک به معاملات استقبال فزاینده‌ای را تجربه کرده‌اند. در این مقاله قصد داریم به ویژگی‌ها و عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز بپردازیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- ویژگی صرافی‌های غیرمتمرکز
- صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟
- مزایای صرافی غیرمتمرکز چیست؟
- انواع رایج صرافی‌های غیرمتمرکز
ویژگی صرافی‌های غیرمتمرکز
یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) کاربران را قادر می‌سازد تا دارایی‌های رمزنگاری‌شده را از طریق تراکنش‌های بلاکچین بدون نیاز به محافظ یا واسطه متمرکز معامله کنند.
صرافی غیرمتمرکز یک بازار همتا به همتا است که به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به واسطه برای تسهیل انتقال و نگهداری وجوه، ارزهای رمزنگاری‌شده را به صورت غیرحضوری معامله کنند. صرافی‌های غیرمتمرکز واسطه‌های سنتی مانند بانک‌ها، کارگزاران، پردازشگرهای دریافت و پرداخت یا سایر مؤسسات را با قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین جایگزین و به این ترتیب تبادل دارایی‌ها را تسهیل می‌کنند.
صرافی‌های غیرمتمرکز در مقایسه با تراکنش‌های مالی سنتی که غیرشفاف هستند و از طریق واسطه‌ها انجام می‌شوند، شفافیت کاملی را در مورد جابجایی وجوه و مکانیسم‌های تسهیل‌کننده مبادله ارائه می‌دهند. این صرافی‌ها همچنین، خطرات تمرکز سیستمی را در اکوسیستم ارزهای دیجیتال کاهش می‌دهند.
در یک توصیف مختصر و مفید می‌توان گفت که «صرافی‌های غیرمتمرکز سنگ بنای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند.»
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟
در حالی که صرافی متمرکز (CEX)، مانند کوین‌بیس یا بایننس، پلتفرم معاملات را با استفاده از موتور تطبیق داخلی صرافی تسهیل می‌کند، DEX ها معاملات را از طریق قراردادهای هوشمند و تراکنش‌های زنجیره‌ای انجام می‌دهند. علاوه بر این، DEX ها به کاربران این امکان را می‌دهند که از طریق کیف پول‌های خود در حین معامله، کنترل کامل وجوه خود را حفظ کنند.
کاربران صرافی‌های غیرمتمرکز معمولاً ملزم به پرداخت دو نوع هزینه یعنی کارمزد شبکه و کارمزد معاملات هستند. کارمزد شبکه به هزینه تراکنش زنجیره‌ای اشاره دارد. نوع دیگر هزینه کارمزدهای معاملاتی است که از طریق ارائه‌دهندگان نقدینگی، دارندگان توکن یا ترکیبی از آن‌ها که در طراحی پروتکل مشخص شده، جمع‌آوری می‌شود.
ایده اصلی به وجود آمدن صرافی‌های غیرمتمرکز، دارا بودن زیرساخت زنجیره‌ای بدون مجوز و بدون نقاط ضعف و مالکیت غیرمتمرکز برای جمعیتی از سهامداران توزیع‌شده است. به این معنی که حقوق اداری پروتکل توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO)، متشکل از جامعه‌ای از سهامداران که در مورد تصمیمات پروتکل کلیدی رأی می‌دهند، اداره می‌شود.
مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز چیست؟
از آنجا که معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز توسط قراردادهای هوشمند قطعی تسهیل می‌شود، تضمین‌های قدرتمندی برای اجرای روش‌های موردنظر کاربران و بدون دخالت طرف‌های متمرکز در میان است. برخلاف روش‌های اجرایی غیر شفاف و پتانسیل سانسور موجود در بازارهای مالی سنتی، DEXها ضمانت‌های اجرایی قوی و افزایش شفافیت را در مکانیزم‌های اساسی تجارت ارائه می‌دهند.
صرافی‌های غیرمتمرکز همچنین می‌توانند بعضی از ریسک‌های سیستماتیک صنعت بلاک چین را با کاهش میزان سرمایه متمرکز کاهش دهند.
صرافی‌های غیرمتمرکز از سوی دیگر به افزایش شمول مالی کمک می‌کنند. موارد متعددی از اعمال محدودیت دسترسی بر اساس موقعیت جغرافیایی یا عوامل دیگر از طرف واسط‌های کاربری خاص گزارش شده است. اما این محدودیت‌ها تنها با دسترسی به قراردادهای هوشمند DEX و فقط با اتصال به اینترنت و کیف پول تا اندازه زیادی کاهش پیدا می‌کند. از آنجا که کاربران می‌توانند با استفاده از آدرس کیف پول خود به روشی ساده وارد سیستم شوند، فرآیند ورود به DEX در مقایسه با یک صرافی متمرکز، در زمان بسیار کم و تقریباً فوری قابل انجام است.
انواع رایج صرافی‌های غیرمتمرکز
چندین نوع یا مدل از DEX وجود دارد که هر کدام مزایا و امکان‌های متفاوتی را از نظر ویژگی‌ها، مقیاس‌پذیری و عدم تمرکز ارائه می‌دهند.
یکی از انواع رایج آن DEXهای دفتر سفارش (order book DEXs) است که مجموعه‌ای از سفارش‌های خرید و فروش باز در یک بازار را مدیریت می‌کند. دفترهای سفارش زنجیره‌ای به دلیل لزوم پست شدن تک‌تک تعاملات در بلاکچین تا امروز در امور مالی غیرمتمرکز کمتر رایج بوده‌اند. این امر به توان عملیاتی بسیار بالا، همچنین ملاحظات بیشتر در ارتباط با امنیت شبکه و تمرکززدایی نیاز دارد. به این ترتیب، نمونه‌های اولیه DEXهای دفتر سفارش در اتریوم، میزان نقدینگی و تجربه کاربری پایین‌تر از انتظارها را به دنبال داشتند. با این حال، این مبادلات اثبات قانع‌کننده‌ای برای این مفهوم بودند که چگونه یک DEX می‌تواند تجارت را با استفاده از قراردادهای هوشمند تسهیل کند.
به دنبال نوآوری‌هایی در زمینۀ مقیاس‌پذیری و راه‌اندازی بلاکچین‌های با توان عملیاتی بالاتر و برنامه‌های خاص، امروز مبادلات دفتر سفارش روی بلاکچین عملی‌تر شده‌اند و اکنون حجم قابل‌توجهی از فعالیت‌های تجاری را جذب می‌کنند. علاوه بر این، طرح‌های دفتر سفارش ترکیبی محبوب‌تر شده‌اند، یعنی آنجا که مدیریت دفتر سفارش و فرآیندهای تطبیق خارج از زنجیره انجام می‌شود در حالی که تسویه معاملات در زنجیره رخ می‌دهد.
بازارسازان خودکار (AMM) هم پرکاربردترین نوع DEX هستند زیرا نقدینگی فوری، دسترسی عادلانه به تأمین نقدینگی و در بسیاری موارد ایجاد بازار بدون مجوز برای هر توکن را امکان‌پذیر می‌سازند. AMM اساساً یک ربات پولی است که موظف است قیمتی بین دو یا چند دارایی را اعلام کند. یک AMM از یک استخر نقدینگی به جای دفتر سفارش استفاده می‌کند و کاربران می‌توانند توکن‌های خود را با قیمتی که توسط الگوریتمی بر اساس نسبت توکن‌های موجود در استخر تعیین می‌شود با آن مبادله کنند.
از آنجا که AMM ها همیشه امکان اعلام قیمت را برای کاربران فراهم می‌کنند، دسترسی فوری کاربران به نقدینگی امکان‌پذیر خواهد بود در AMM، نرخ ارز توسط یک قرارداد هوشمند تعیین می‌شود. این ترکیب نقدینگی فوری و دسترسی یکسان به تأمین نقدینگی، همچنین راه را برای طرح‌های جدیدی که بر موارد استفاده خاص مانند مبادلات ارز پایدار (استیبل‌کوین) تمرکز دارند، باز می‌کند. با وجود این که اکثر طرح‌های فعلی AMM با ارزهای رمزنگاری‌شده سروکار دارند، اما این صرافی‌ها همچنین می‌توانند برای تسهیل مبادله NFT ها، دارایی‌های توکن‌شده در دنیای واقعی و موارد دیگر مورد استفاده قرار گیرند.
……………………………………………………………………………………..
در این ارتباط همچنین می‌توانید مقالات زیر را مطالعه کنید
درباره بازار غیرمتمرکز ققنوس چه می‌دانیم؟
درباره نرم‌افزارهای غیرمتمرکز بیشتر بدانیم
…………………………………………………………………………………….
برای آشنایی و ورود به بازار غیرمتمرکز ققنوس بر روی لینک زیر کلیک کنید.
