از نظر پیاده‌سازی و دسترسی، می‌توانیم بین بلاک‌چین‌های عمومی و خصوصی تفاوت قائل شویم.
بلاک‌چین عمومی چیست؟ چگونه کار می‌کند؟ چه تفاوتی با بلاک‌چین خصوصی دارد؟ چه زمانی از بلاک‌چین عمومی یا خصوصی استفاده می‌کنیم؟ اگر آشنایی چندانی با فناوری بلاک‌چین نداشته باشید، ممکن است این سؤال‌ها گیج‌کننده به نظر برسند.
بر خلاف آنچه در ابتدا تصور می‌شود، فناوری بلاک‌چین انواع مختلفی دارد که هر یک از آن‌ها برای موارد استفاده متفاوتی کارآیی دارند. فارغ از اینکه دانستن این تفاوت‌ها می‌تواند به ما در فهم بهتر این فناوری یاری کند، آگاهی از تأثیر آن بر مدل‌های کسب‌وکار است که کاربردهای انواع بلاک‌چین را برای ما آشکار می‌کند و انتخاب روش مطلوب در پیشبرد پروژه‌ها را ممکن می‌سازد. همان‌طور که اشاره شد، انواع مختلفی را برای فناوری بلاک‌چین می‌توان برشمرد، اما در این مقاله اختصاصاً به بلاک‌چین عمومی و بلاک‌چین خصوصی می‌پردازیم.
شبکه بلاک‌چین چگونه ساخته می‌شود؟ از منظر پیاده‌سازی و دسترسی، می‌توانیم بین بلاک‌چین‌های عمومی و خصوصی تمایز قائل شویم. به این ترتیب که بلاک‌چین عمومی به هر فرد اجازه می‌دهد به سیستم بپیوندد و در بلاک‌چین خصوصی، کاربران باید برای دسترسی‌ها مجوز بگیرند.
بلاک‌چین عمومی چیست؟
برای یک بلاک‌چین عمومی محدودیتی نمی‌توان قائل شد. هر فردی که به اینترنت متصل باشد، قادر خواهد بود به یک شبکه عمومی بلاک‌چین دسترسی پیدا کرده و شروع به تأیید بلوک‌ها و ارسال تراکنش کند. به‌طور معمول، چنین شبکه‌هایی تمایل به‌نوعی ایجاد انگیزه برای کاربرانی دارند که بلوک‌ها را تأیید می‌کنند.
یک شبکه بلاک‌چین عمومی تمایل دارد از الگوریتم‌های اجماع اثبات کار یا اثبات سهام برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده کند. این یک شبکه “عمومی” به معنای واقعی است و شاید بتوانیم آن را فناوری مادر بنامیم.
بلاک‌چین عمومی همان مدلی بود که «ساتوشی ناکاموتو» در سال ۲۰۰۹ پیشنهاد کرد. بلاک‌چین عمومی یک دفتر کل دیجیتال خودگردان، کاملاً غیرمتمرکز و مستقل است؛ چیزی شبیه به تعریف دموکراسی یعنی «از مردم، توسط مردم و برای مردم!»
بعدها، شرکت‌های سازمانی به فناوری بلاک‌چین علاقه نشان دادند و با تغییر در ماهیت دفتر کل غیرمتمرکز، نوعی دیگر از آن یعنی بلاک‌چین خصوصی را معرفی کردند.
در معماری بلاک‌چین عمومی، شما می‌توانید پروتکل را در هر زمان دانلود کنید و به هیچ مجوزی از کسی نیاز نخواهید داشت. بلاک‌چین‌های عمومی مدل ایده آلی را به تصویر می‌کشند که کاملاً غیرمتمرکز است و هیچ سازمانی اکوسیستم را کنترل نمی‌کند. درحالی‌که یک بلاک‌چین خصوصی می‌تواند توسط سازمان مالک تغییر یابد.
بلاک‌چین خصوصی چیست؟
چگونه می‌توان از بلاک‌چین برای برنامه‌های سازمانی استفاده کرد؟ این سؤال مبدأ پیدایش نوعی از بلاک‌چین به نام بلاک‌چین خصوصی است. امروزه بسیاری از مدیران تجاری و کسب‌وکارها اتفاق نظر دارند که اگر از بلاک‌چین استفاده نکنند، امکان رقابت در بازار را از دست خواهند داد.
اما چطور می‌توان به بلاک‌چین خصوصی دست پیدا کرد؟ فناوری‌هایی مانند «هایپرلجر» Hyperledger Fabric و «کوردا» Corda، امکان پیاده‌سازی ایده بلاک‌چین با مجوز خصوصی را برای شرکت‌ها و سازمان‌ها فراهم می‌کنند. این مدل بلاک‌چینی مجموعه‌ای از ابزارها را به CXO ها می‌دهد تا راه حل‌های تعریف‌شده برای کسب‌وکارها را دنبال کنند. راه‌حل‌هایی که از همکاری چندجانبه در دیجیتالی کردن فرآیندهای تجاری پشتیبانی می‌کنند.
تقریباً هر تجارتی طبق قراردادها ملزم به تعامل با بسیاری از نهادهای مختلف برای ارائه کالاها و خدمات است. یک بلاک‌چین خصوصی می‌تواند به صرفه‌جویی در زمان و هزینه با خودکار کردن این عملیات بین سازمان‌های مختلف کمک کند.
بلاک‌چین‌های خصوصی برای شرکت‌هایی طراحی می‌شوند که می‌خواهند کنترل بیشتری بر داده‌ها و حریم خصوصی با کنترل مجوز دقیق داشته باشند.
ویژگی‌های بلاک‌چین عمومی
ویژگی‌های خاصی در معماری بلاک‌چین عمومی وجود دارد. بدیهی است که این ویژگی‌ها با سایر انواع بلاک‌چین متفاوت است.
این فناوری در ذات خود کاملاً غیرمتمرکز است. بلاک‌چین‌های عمومی یک توافق مشترک بین کاربران شبکه دارند. اگر بپرسیم که اصلی‌ترین ویژگی بلاک‌چین عمومی چیست؟ اولین پاسخ شفافیت خواهد بود. هنگامی‌که دفتر کل دیجیتال مشترک با جمعیتی انبوه به اشتراک گذاشته می‌شود، همه می‌توانند آن را پیگیری کنند.
در بلاک‌چین عمومی، زیرساخت شبکه کاملاً غیرمتمرکز است. بنابراین، تمام گره‌های سیستم کپی مخصوص به خود از دفتر کل را خواهند داشت. آن‌ها می‌توانند با استفاده از الگوریتم‌های اجماع دفتر کل را به‌طور مؤثر به‌روز کنند.
تغییرناپذیری از دیگر ویژگی‌های مهم بلاک‌چین‌های عمومی است. این بدان معناست که هیچ‌کس نمی‌تواند در سیستم دست‌کاری یا تقلب کند. اگر کسی قصد دست‌کاری در بلوک‌ها را داشته باشد، گره‌های دیگر قادر به عدم تأیید تراکنش خواهند بود. بنابراین، مواردی مانند تقلب مالیاتی و بسیاری از مشکلات دیگر را می‌توان در بلاک‌چین عمومی کاهش داد.
بلاک‌چین خصوصی چه ویژگی‌هایی دارد؟
بلاک‌چین خصوصی می‌تواند در پارامترهای بسته عمل کند. همان‌طور که اشاره شد، این مدل بیشتر برای موارد استفاده سازمانی مناسب است، زیرا می‌تواند حجم عظیمی از تراکنش‌ها و داده‌هایی را که معمولاً کسب‌وکارها پردازش می‌کنند، انجام دهد.
در یک بلاک‌چین دارای مجوز خصوصی، کل شبکه توسط کنسرسیوم سازمان‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود. اپراتور شبکه می‌تواند مجوزها و نقش‌های کاربران و گره‌ها را پیکربندی کند. مواردی چون « چه کسی در فرآیند اجماع شرکت می‌کند؟»، «چه کسی قادر به خواندن و نوشتن در دفتر کل است؟»، همچنین نحوه تخصیص گره‌های بلاک‌چین در سراسر شبکه از این جمله است.
در بلاک‌چین خصوصی، حقوق کاربران شبکه یکسان نبوده و نتیجه عملکرد آن‌ها در کنسرسیوم است. در این مدل، انواع مختلف داده‌ها فقط توسط کاربرانی که مجوزهای اعطاشده را دارند قابل دسترسی هستند.
احتمالاً محبوب‌ترین بلاک‌چین سازمانی Hyperledger Fabric است که امکان انجام صدها تراکنش در ثانیه را ارائه می‌دهد. سازمان‌ها اغلب از یک بلاک‌چین خصوصی برای ساخت برنامه‌های تجاری چندجانبه با مقیاس‌پذیری بالا در یک محیط قابل اعتماد استفاده می‌کنند.
تفاوت‌های بلاک‌چین عمومی و خصوصی
اگر این مقاله را تا اینجا مطالعه کرده باشید با دقت در ویژگی‌های هر کدام از مدل‌های بلاک‌چین عمومی و خصوصی، تفاوت‌های میان این دو را هم درک کرده‌اید. اما برای یادآوری، فهرستی از این تفاوت‌ها را در ادامه مرور می‌کنیم.
- در یک بلاک‌چین عمومی، هر کاربر می‌تواند در فعالیت‌های جاری در دفتر کل مشارکت کند. اما در بلاک‌چین خصوصی برای دسترسی به هرکدام از این امکان‌ها نیاز به مجوز است.
- یک بلاک‌چین عمومی کاملاً غیرمتمرکز و یک بلاک‌چین خصوصی متمرکزتر است.
- سرعت تراکنش‌ها در یک بلاک‌چین عمومی کمتر از بلاک‌چین‌های خصوصی است.
- بلاک‌چین عمومی به دلیل غیرمتمرکز بودن و مشارکت فعال کاربران ایمن‌تر از بلاک‌چین خصوصی است. بلاک‌چین خصوصی بیشتر مستعد هک، خطرات و نقض/دست‌کاری داده‌ها است.
- یک بلاک‌چین عمومی انرژی بیشتری نسبت به یک بلاک‌چین خصوصی مصرف می‌کند، زیرا برای عملکرد و دستیابی به اجماع شبکه به مقدار قابل توجهی از منابع الکتریکی نیاز دارد. بلاک‌چین‌های خصوصی انرژی و توان بسیار کمتری مصرف می‌کنند.
- در یک بلاک‌چین عمومی، ناشناس بودن منشأ اعتبارسنجی‌ها خطر برخورد احتمالی یا حمله ۵۱٪ (گروهی از ماینرها که بیش از ۵۰٪ از قدرت محاسباتی شبکه را کنترل می‌کنند) را افزایش می‌دهد. در یک بلاک‌چین خصوصی، منشأ اعتبارسنجی کاملاً شناخته شده است و به همین دلیل چنین خطری برای آن متصور نیست.
برای آشنایی با بازار غیرمتمرکز ققنوس روی لینک زیر کلیک کنید.
