در حالی که مدل‌های موجود انتخابات اغلب به نهادهای مرکزی متکی هستند، پلتفرم‌های غیرمتمرکز انتخابات بر اساس یک الگوریتم عمل می‌کنند و هیچ شخص یا نهادی در آن‌ها دخیل نیست.
آیا انتخابات عادلانه و بدون دست‌کاری واقعاً امکان‌پذیر است؟ احتمالاً اغلب ما برای یافتن پاسخی مثبت به این سؤال چندان خوش‌بین نباشیم، اما به نظر می‌رسد فناوری‌های نوین دنیای دیجیتال سعی دارند ما را قانع کنند که در حال نزدیک شدن به چنین وضعیتی هستیم. حالا می‌توانیم بپرسیم که این وعده؛ یعنی امکان دست پیدا کردن به یک فرآیند امن و سالم در رأی‌گیری‌ها تا چه اندازه به حقیقت نزدیک است؟ در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم.
کاستی‌های شیوه‌های رأی‌گیری رایج
رأی‌گیری و انتخابات در رده‌های مختلف، یکی از مهم‌ترین راه‌های اطمینان از اتخاذ تصمیمات منصفانه و دیپلماتیک در جوامع انسانی است. بدون رأی دادن، مردم نمی‌توانند در مورد تصمیمات خاص و تغییرات پیشنهادی نظری داشته باشند.
متأسفانه شیوه‌های رأی‌گیری مختلفی که در طول تاریخ با آن‌ها روبه‌رو بوده‌ایم، تا امروز نتوانسته‌اند تضمین‌های لازم را در خصوص سلامت و صحت انتخابات به رأی‌دهندگان ارائه کنند. شاید بخش بزرگی از این ناتوانی در تضمین سلامت انتخابات، بخصوص در شیوه‌های سنتی رأی‌گیری، به دخالت انسانی و کاغذبازی‌های مرسوم برمی‌گردد که همیشه امکان دست‌کاری و تقلب در انتخابات را با خود به همراه داشته است.
با این حساب، به نظر می‌رسد، پیشرفت فناوری‌ها و به حداقل رساندن دخالت انسانی می‌تواند مطمئن‌ترین راه‌حل برای از میان برداشتن این نقص‌ها و رسیدن به سطح مطلوبی از شفافیت و سلامت در انتخابات باشد. امروز، این ویژگی را بیشتر از همه در فناوری‌های غیرمتمرکز و بلاک‌چین می‌توان دید.
واضح است که نقطۀ مطلوب و هدف نهایی سازوکار انتخابات، توسعه و ارائه سیستمی است که بتواند مورد اعتماد و تأیید همه شهروندان باشد. بنابراین تأکید اصلی باید بر جلب اعتماد سیستم‌ها باشد. برای رسیدن به این هدف، یک سیستم رأی‌گیری باید دقیق، امن و شفاف باشد. این در حالی است که مدل‌های موجود رأی‌گیری اغلب به نهادهای دولتی متکی هستند. اما پلتفرم‌های غیرمتمرکز انتخابات بر اساس یک الگوریتم عمل می‌کنند و هیچ شخص یا نهادی در آن دخیل نیست.
مزیت‌های رأی‌گیری در بلاک‌چین
رأی‌گیری از طریق بلاک‌چین تنها یکی از موارد متعدد استفاده از این فناوری است. اما بلاک‌چین چگونه می‌تواند نقص‌های موجود در سیستم‌ها و شیوه‌های رأی‌گیری فعلی را برطرف کند؟ برای پاسخ به این سؤال، قبل از همه باید بدانیم که انتخابات از طریق بلاک‌چین، چه ویژگی‌ها و مزایایی دارد.
شفافیت
اولین مزیتی که بلاک‌چین در رأی‌گیری‌ها می‌تواند به همراه داشته باشد، شفافیت است. می‌دانیم که بدون شفافیت، مردم می‌توانند در مورد مشروعیت آرای خود دلسرد شوند و ابهاماتی در مورد دست‌کاری و نتایج جعلی در ذهنشان شکل بگیرد. شفافیت باعث ایجاد اعتماد می‌شود و منجر به نتایج مثبت بیشتری از آرا می‌شود. به همین دلیل مهم است که تمام سوابق دقیق و ایمن نگهداری شوند. بلاک‌چین و دفتر غیرمتمرکز آن می‌توانند در هر مرحله از فرآیند رأی‌گیری اعتماد ایجاد کنند.
با استفاده از بلاک‌چین، آرا را می‌توان در یک دفتر کل غیرقابل تغییر جمع‌آوری و ذخیره کرد. این بدان معنی است که می‌توان آن‌ها را در حالی که برای همه قابل مشاهده است ردیابی و شمارش کرد. به این ترتیب، با اجازه دادن به رأی‌دهندگان برای مشاهده سوابق زنده تعداد آرای دریافتی، همه می‌توانند ناظر بر مشروعیت رأی‌گیری باشند.
امنیت
یکی از مهم‌ترین عوامل رأی‌گیری امنیت است. در حال حاضر، سیستم‌های رأی‌دهی در مقابل هک و حمله‌های سایبری بسیار آسیب‌پذیر هستند. بدون مکانیسم‌های امنیتی ، عوامل مخرب می‌توانند وارد سیستم شده و نتیجه رأی‌گیری‌ها را تغییر دهند. اینجاست که بلاک‌چین وارد می‌شود و به نظر می‌رسد تا اندازه زیادی توانایی معرفی یک سیستم غیرقابل هک را ارائه می‌دهد.
در انتخابات بلاکچینی همه آرا را می‌توان به‌محض پایان رأی‌گیری تأیید کرد تا اطمینان حاصل شود که همه آن‌ها به درستی شمارش شده‌اند. بدون بلاک‌چین، این کار باید توسط یک نهاد مرکزی که بر فرآیند نظارت دارد انجام شود. این موضوع باعث می‌شود تا سؤالات زیادی در مورد اعتماد به این نهادهای مرکزی مطرح شود. اما با بلاک‌چین و سیستم دفتر غیرمتمرکز آن، نیازی به یک بدنه مرکزی بالقوه خطاپذیر یا فاسد وجود ندارد.
حفظ حریم خصوصی
واضح است که مردم هنگام رأی دادن خواهان حفظ حریم خصوصی هستند و به دلیل بعضی ملاحظات یا حتی به دلایل شخصی تمایل ندارند هیچ‌وقت رأی و انتخابشان فاش شود. بلاک‌چین امکان ناشناس ماندن در هنگام رأی دادن را فراهم می‌کند. همانند تراکنش‌های روی بلاک‌چین، رأی‌دهندگان می‌توانند از کلیدهای خصوصی خود برای ناشناس نگه‌داشتن خود استفاده کنند. آن‌ها می‌توانند بدون نگرانی در سیستم رأی دهند. به این ترتیب، داشتن توانایی تضمین ناشناس بودن ممکن است افراد بیشتری را تشویق کند تا در سیستم رأی‌گیری شرکت کنند و از آن استفاده کنند.
سرعت و کارآیی بیشتر
سیستم‌های رأی‌گیری کنونی اغلب برای جمع‌آوری و پردازش پاسخ‌ها، نیاز به صرف زمان نسبتاً قابل توجهی دارند. اغلب هنگامی‌که مراکز رأی‌گیری در مناطق مختلف هستند، جمع‌آوری سریع همه اطلاعات ممکن است دشوار باشد و زمان و هزینه قابل‌توجهی را طلب می‌کند. اما در رأی‌گیری بلاکچینی همه سازمان‌دهندگان و مشارکت‌کنندگان می‌توانند فوراً نتیجه را در بلاک‌چین مشاهده کنند. به این ترتیب نتایج انتخابات را می‌توان به‌سرعت و بلافاصله پس از پایان رأی‌گیری جمع‌آوری و پردازش کرد.
فرآیند رأی‌گیری در بلاک‌چین چگونه است؟
امروزه بسیاری در جهان بر این مسئله توافق دارند که ارزش اصلی بلاک‌چین در توانایی آن در بهبود سیستم‌های قدیمی نهفته است. ناظران کارآفرین از همان ابتدا به پتانسیل این فناوری پی برده‌اند، و از بلاک‌چین برای متحول کردن صنایع مختلف استفاده کرده‌اند. با این حال، یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که ساختار غیرمتمرکز بلاک‌چین می‌تواند حل کند، امکان حذف تقلب از مکانیزم‌های رأی‌گیری است.
بلاک‌چین در ابتدایی‌ترین شکل، یک دفتر کل دیجیتال است. این فناوری قدرت خود را از همتایان یا گره‌ها در شبکه خود برای تأیید، پردازش و ثبت تمام تراکنش‌ها در سراسر سیستم می‌گیرد. این دفتر هرگز ذخیره نمی‌شود، بلکه در زنجیره‌ای وجود دارد که توسط میلیون‌ها گره به‌طور هم‌زمان پشتیبانی می‌شود. به لطف رمزگذاری و غیرمتمرکز بودن، پایگاه داده تراکنش‌های بلاک‌چین در معرض خدشه یا تغییر نیست و هر رکورد به‌راحتی قابل تأیید است. شبکه بلاک‌چین را نمی‌توان از بین برد یا تحت تأثیر یک گروه یا تفکر خاص و واحد قرار داد، زیرا در یک مکان و قابل دسترس برای افراد خاصی نیست.
این نوع زیرساخت سیستمی برای رأی‌گیری بسیار مفید است. بلاک‌چین می‌تواند بسیاری از مشکلات و نقص‌های اولیه برای رأی‌گیری آنلاین را حل کند. یک برنامه رأی‌گیری مبتنی بر بلاک‌چین به امنیت اتصال اینترنتی خود اهمیتی نمی‌دهد، چرا که حتی اگر هکری به ترمینال دسترسی داشته باشد، نمی‌تواند بر سایر گره‌ها تأثیر بگذارد. رأی‌دهندگان می‌توانند به‌طور مؤثر رأی خود را بدون افشای هویت یا ترجیحات خاص ارائه دهند. برگزارکنندگان هم می‌توانند با اطمینان مطلق آرا را بشمارند، زیرا می‌دانند که هر شناسه را می‌توان به یک رأی نسبت داد و جعل و دست‌کاری در آرا تقریباً غیرممکن است.
برای آشنایی با سامانه انتخابات بلاکچینی ققنوس روی لینک زیر کلیک کنید.
